Zasiedzenie nieruchomości – kiedy jest możliwe stwierdzenie nabycia nieruchomościw drodze zasiedzenia? Podstawowe przesłanki stwierdzenia zasiedzenia.

Stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości jest jednym ze sposobów jej nabycia. Posiadacz
nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość
nieprzerwanie, jako posiadacz samoistny, od lat dwudziestu (jeśli uzyskał posiadanie w
dobrej wierze), lub od lat trzydziestu (jeśli uzyskał posiadanie w złej wierze).

Kluczowe jest posiadanie samoistne, a więc władanie nieruchomością w taki sposób, jak
czyni to właściciel. Przedmiotem takiego posiadania jest bowiem rzecz należąca (będąca
własnością) posiadacza lub traktowana jak własna; ten ostatni przypadek będzie miał
miejsce w przypadku zasiedzenia. Domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest
posiadaczem samoistnym.

Przykładowo o posiadaniu samoistnym nieruchomości gruntowej możemy mówić w sytuacji
stosunkowo często występującej, to jest gdy nabywca nieruchomości gruntowej lub
zabudowanej budynkiem, która jest ogrodzona, obejmuje w posiadanie cały teren ogrodzony
– a faktycznie ogrodzenie obejmuje również część nieruchomości sąsiedniej, nienależącej do
nabywcy, przy czym nabywca nie ma świadomości, że ogrodzenie obejmuje też fragment
nieruchomości sąsiedniej; stan taki utrzymuje się zaś od wielu lat.
Innym rodzajem posiadania, nieprowadzącym do zasiedzenia, jest posiadanie zależne,
którego podstawą jest np. najem czy dzierżawa – takie tytuły posiadania nie prowadzą do
stwierdzenia zasiedzenia.

Uzyskanie posiadania samoistnego w dobrej wierze następuje, gdy posiadacz jest w
błędnym, ale usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu o istnieniu prawa
lub stosunku prawnego. Przepisy nie definiują dobrej i złej wiary; ich cechy opisywane są w
orzecznictwie i doktrynie. Wyżej opisany przykład ilustruje uzyskanie w dobrej wierze.
Przyjmuje się zaś, iż w złej wierze jest ten, gdy posiadacz ma wiedzę lub powinien ją
posiadać (ale przez niedbalstwo pozytywnej wiedzy nie posiada), że prawo własności
przysługuje nie jemu, a innej osobie.

Stwierdzenie zasiedzenia następuje w postępowaniu nieprocesowym, a uprawnionym do
zgłoszenia wniosku o stwierdzenia zasiedzenia własności uprawniony jest każdy
zainteresowany, a zatem nie tylko osoba, na rzecz której ma być stwierdzone nabycie
nieruchomości w drodze zasiedzenia.